Kỷ niệm 62 năm ngày chiến thắng trận Giá Thẻ, xã An Nhơn

15/10/2023

Thạnh Phú - miền đất với những sự kiện lịch sử đã đi vào lòng người. Với truyền thống yêu nước bất khuất, Thạnh Phú đã có nhiều đóng góp quan trọng cho cách mạng, là “Đầu cầu tiếp nhận vũ khí chi viện từ miền Bắc vào Nam bằng đường Hồ Chí Minh trên biển”. Chính vì vậy mà kẻ thù đã tập trung đánh phá ác liệt, hòng hủy diệt sự sống nơi đây và cắt đứt tuyến đường chi viện trọng yếu này. Những năm tháng gian khổ ấy, Thạnh Phú đã tạo nên dấu ấn cho mình bằng những chiến công oanh liệt. Tiêu biểu là chiến thắng trận Giá Thẻ cuối năm 1961.

Tượng đài chiến thắng trận Giá Thẻ (cũ)

 

Xã An Nhơn trước Đồng Khởi năm 1960 có một vị trí chốt đóng quân của địch, kế cận bên bờ sông Cầu Ván và chợ xã Giao Thạnh có bọn bảo an Bùi Chu trú đóng. Trong thời gian chiếm đóng đồn, địch thường túc trực quân số từ 01 đến 02 trung đội bảo an, dân vệ. Ngoài ra, còn có bọn tổng đoàn dân vệ hàng ngày hành quân kiểm soát và hỗ trợ cho bọn đóng chiếm trên hai khu vực này.

Bọn này rất hung hãn, thường phối hợp bọn tổng đoàn dân vệ càn quét, bắt,  giết, đánh đập nhân dân và thẳng tay đàn áp phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng. Chúng tiến hành xây dựng bọn tề xã, ấp, tổ chức do thám, gián điệp, kìm kẹp quần chúng; cướp giật tài sản của bà con trong vùng, có một số lính ác ôn thường xuyên lục lạo, bắt bớ, tra tấn nhân dân hết sức dã man.

 

Do tình hình địch đàn áp quần chúng và gây khó khăn cho phong trào cách mạng địa phương. Tỉnh ủy đã chỉ đạo Đại đội 261 của tỉnh phải tiêu diệt cho được bọn bảo an biệt kích ở vùng này, nhằm mở rộng vùng giải phóng, cổ vũ phong trào cách mạng, phát triển cơ sở và bồi dưỡng sinh lực ta và nâng cao trình độ kỹ thuật chiến đấu lên một bước mới.

 

Chấp hành mệnh lệnh cấp trên, Đại đội 261 do đồng chí Lê Văn Kìa (Chín Sơn), Quyền Đại đội trưởng, đồng chí Trần Văn Vệ (Mười Thọ), Chính trị viên, sau khi nghiên cứu tình hình địch, lực lượng ta để tổ chức chiến đấu. Qua khảo sát thực địa, ta quyết định tiêu diệt địch bằng chiến thuật: công đồn Cầu Ván, phục kích đả viện trên giao thông. Ban Chỉ huy sử dụng lực lượng Đại đội 261 gồm 03 trung đội và lực lượng địa phương quân, với vũ khí trang bị gồm súng trung liên, súng trường,... sẵn sàng tiêu diệt địch hành quân giải tỏa.

 

Vào lúc 04 giờ sáng ngày 29/10/1961, tất cả các lực lượng đã sẵn sàng chiến đấu. Đúng thời điểm hợp đồng, 04 giờ 30 phút lực lượng địa phương quân Thạnh Phú nổ súng tiến công bao vây đồn Cầu Ván, buộc bọn địch phải tháo chạy; đúng như dự đoán, các cánh quân của ta phục kích, chiến đấu kiên cường, sau gần 06 giờ chiến đấu với sự đáp trả quyết liệt bằng máy bay và vũ khí hiện đại của bọn chi viện, nhưng với ý chí chiến đấu, quyết tâm, lòng dũng cảm kiên cường của quân và dân ta, ta đã diệt gọn Đại đội bảo an 854 tại Giá Thẻ, tiêu diệt tại chỗ 30 tên, làm bị thương và bắt làm tù binh 35 tên, thu 70 súng các loại, trong đó có 07 trung liên và nhiều tấn đạn dược. Về phía ta hy sinh 03 đồng chí. Trận đánh Giá Thẻ là một chiến công lớn của bộ đội ta kết hợp với du kích quân, dùng chiến thuật “phục kích vận động” của 01 đại đội để tiêu diệt 01 đại đội địch, phá chiến thuật “hành quân bao vây gọng kìm” của địch.

 

Có thể thấy, sự kiện chiến thắng Giá Thẻ là trận đánh hào hùng của Đại đội 261 và bộ đội địa phương huyện Thạnh Phú, trận đánh đã làm nức lòng và cổ vũ cho phong trào đấu tranh của nhân dân huvện Thạnh Phú ngày càng phát triển mạnh mẽ. Từ thực tiễn trận đánh, lực lượng vũ trang Bến Tre đã rút ra được bài học kinh nghiệm lớn về tác chiến, góp phần vào chiến thắng vang dội ở các trận đánh tiếp sau đó của Đại đội 261.

 

Sau khi đất nước thống nhất, tỉnh đã xây dựng Tượng chiến thắng tại địa điểm Giá Thẻ, xã An Nhơn. Ủy ban nhân dân tỉnh Bến Tre đã quyết định xếp hạng di tích Sự kiện chiến thắng Giá Thẻ là Di tích lịch sử cách mạng kháng chiến cấp tỉnh vào năm 2017.

Tượng đài chiến tháng đang xây dựng dang dỡ

Qua năm tháng, di tích xuống cấp trầm trọng, để bảo tồn và phát huy giá trị di tích, vào tháng 6/2017, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư xây dựng lại Tượng đài chiến thắng Giá Thẻ, nằm cạnh Quốc lộ 57, gần bờ sông Cầu Ván, trên phần đất rộng 1.200 m2. Công trình gồm các hạng mục: tượng đài chiến thắng, sân lễ, cổng tường rào, bồn hoa, sân đường. Tượng đài bằng đá granit gồm 03 nhân vật là 03 chiến sĩ (02 nam, 01 nữ) cầm súng, mỗi nhân vật cao 3,5m kết hợp khối phụ trợ và phần chạm nổi bằng xi măng. Tượng đài bố cục đồng tâm tại vị trí trung tâm khu đất, hệ thống đường nội bộ kết nối lối vào chính và các khu chức năng, diện tích đất còn lại trồng cây xanh, bãi cỏ tạo cảnh quan và lấy bóng mát. Công trình Tượng đài chiến thắng sau khi được xây dựng mới, bằng ngôn ngữ tạo hình đã tái hiện lại lịch sử trận đánh, tôn vinh những con người anh dũng, mưu trí và tri ân sự hy sinh to lớn của các chiến sĩ Đại đội 261 anh hùng năm xưa. Bên cạnh đó, di tích còn là nguồn sử liệu trực tiếp, cung cấp cho chúng ta những thông tin quan trọng về trang sử hùng tráng của dân tộc, địa phương, truyền thống hào hùng của ông cha ta, trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tô thắm thêm truyền thống anh hùng của Quân đội nhân dân Việt Nam, cụ thể là Đại đội 261 anh hùng; tiếp tục khẳng định sự đúng đắn trong lãnh đạo, chỉ đạo chiến lược tài tình, sáng suốt của Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh ngay từ khi Mỹ tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

 

Tuy nhiên, qua quá trình khởi công và xây dựng đến nay hơn 06 năm mà Tượng đài vẫn chưa xong; rất mong các cấp có thẩm quyền chỉ đạo, đôn đốc nhà đầu tư và đơn vị thi công, khởi động xây dựng lại Tượng đài và sớm hoàn thành, đưa vào sử dụng để bảo tồn và phát huy giá trị của di tích lịch sử, nhằm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, sự đấu tranh kiên cường, bất khuất của ông cha ta.

 

Nguyễn Văn Làm (Bí thư Đảng uỷ xã An Nhơn)