Ông Nguyễn Văn Sáu có nhu cầu tư vấn: Năm 2020, tôi có mua 640m² đất trồng cây lâu năm. Đất này có con mương liền kề với đất của ông A, mỗi người được sử dụng nửa con mương. Cuối tháng 6-2022, tôi phát hiện ông A đổ cát lấn mương ranh. Tôi đã yêu cầu ông dừng việc này lại nhưng ông vẫn lén lút lấn mương. Xin hỏi: Tôi có thể yêu cầu đo đạc xác định lại diện tích đất đã mua hay không?

Thắc mắc của ông được luật sư Lê Vũ Hồng Huệ (Đoàn Luật sư Bến Tre) tư vấn như sau:

- Điều 175 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về ranh giới giữa các bất động sản. Theo đó, ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp. Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách, kể cả trường hợp ranh giới là kênh, mương, hào, rãnh, bờ ruộng. Mọi chủ thể có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung. Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.

Như ông trình bày thì ông A đã vi phạm (lấn đất). Trước tiên, ông cần trình báo với chính quyền địa phương việc ông A đã thực hiện hành vi “đổ cát lấn mương ranh” để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Theo hướng dẫn tại khoản 1, khoản 3 Điều 5 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi khoản 4 Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP) thì Văn phòng Đăng ký đất đai là nơi thực hiện việc đo đạc, xác định lại ranh giới đất của ông.

Theo đó, trước khi thực hiện việc đo vẽ chi tiết, cán bộ đo đạc (Văn phòng Đăng ký đất đai) phải phối hợp với công chức địa chính xã, phường hoặc tổ trưởng tổ nhân dân tự quản để được hỗ trợ, hướng dẫn việc xác định hiện trạng, ranh giới sử dụng đất, cùng với người chủ sử dụng đất và các hộ có đất liền ranh tiến hành xác định ranh giới, mốc giới thửa đất trên thực địa. Việc đo vẽ chi tiết ranh giới thửa đất được thực hiện theo hiện trạng thực tế đang sử dụng, quản lý đã được xác định khi xác định ranh giới thửa đất và lập bản mô tả mốc giới, ranh giới thửa đất theo yêu cầu của chủ sử dụng đất.

Trường hợp đất đang có tranh chấp về ranh giới thửa đất thì đơn vị đo đạc có trách nhiệm báo cáo bằng văn bản cho UBND cấp xã nơi có thửa đất để giải quyết.