Nhìn lại kết quả công tác tuyên truyền, vận động và giám sát, phản biện xã hội năm 2022

31/01/2023

Công tác tuyên truyền có vai trò, vị trí, ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt. Các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước chỉ có thể đi vào cuộc sống khi chúng ta làm tốt việc tổ chức học tập, tuyên truyền làm cho nhân dân nhận thức đúng và đầy đủ, biến nhận thức thành tình cảm, trách nhiệm, quyết tâm thực hiện. Bác Hồ đã giải thích: “Tuyên truyền là đem một phần việc gì nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm, nếu không đạt được mục tiêu đó thì tuyên truyền thất bại”.

 

Thời gian qua công tác tuyên truyền được các ngành, các cấp quan tâm đặc biệt, tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức sinh hoạt chính trị, phương tiện trực quan, sinh hoạt chi, tổ, hội; hoạt động văn hoá, văn nghệ, thông tin lưu động, tham quan; hoạt động giao tiếp xã hội, các lễ hội, câu lạc bộ, nhóm sở thích, nghề nghiệp; các chuyên mục, website của MTTQ và các tổ chức thành viên,… Hiện nay, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên đã hình thành ở các địa bàn dân cư, từ đó các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được tuyên truyền, phổ biến đến nhân dân kịp thời.

 

MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội (CT-XH), hội quần chúng đã góp phần  tuyên truyền, giáo dục đoàn viên, hội viên và Nhân dân, tập hợp vào các loại hình tổ chức làm nòng cốt hướng dẫn nhân dân tích cực tham gia tốt nhiệm vụ chính trị của địa phương. Chính từ hoạt động nầy đã góp phần củng cố xây dựng mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân được chặt chẽ hơn; các công trình, dự án được nhân dân đồng tình ủng hộ, an ninh chính trị được giữ vững, kinh tế - xã hội không ngừng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng nâng cao, tạo ra một xã hội hài hoà, dân chủ, công bằng, văn minh.

 

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyên truyền cũng còn những hạn chế: chưa được đổi mới, nội dung, hình thức tuyên truyền chưa được phong phú, phù hợp với từng đối tượng. Trình độ, năng lực của cán bộ làm công tác tuyên truyền ở cơ sở vẫn còn nhiều hạn chế, cơ sở vật chất phục vụ cho công tác tuyên truyền chưa đáp ứng yêu cầu. Thực tế nhiều tổ chức đoàn, hội cơ sở còn rất lúng túng trong việc tổ chức tuyên truyền. Công tác tuyên truyền chỉ tập trung vào một bộ phận tích cực, nên việc tuyên truyền đạt hiệu quả chưa cao.

 

Nguyên nhân do cán bộ làm công tác tuyên truyền ít được tập huấn để nâng cao khả năng chuyên môn. Vì vậy việc tuyên truyền, triển khai chủ trương, nghị quyết, pháp luật chỉ đạt ở mức độ nhất định, chưa đáp ứng tốt yêu cầu; tài liệu tuyên truyền còn hạn chế; một số cấp ủy, chính quyền ở cơ sở còn xem đây là nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH.

 

Để thời gian tới công tác tuyên truyền đạt hiệu quả, cần tập trung một số nhiệm vụ, giải pháp sau: Công tác tuyên truyền cần xác định đối tượng để có nội dung cho phù hợp. Nội dung tuyên truyền cần phải có trọng tâm, trọng điểm cho thật dễ hiểu, dễ nhớ, dễ nói,… để nó trở nên gần gũi, thiết thực trong đời sống, để người nghe dễ dàng nhận thức được, nhận diện được và làm được. Thực hiện công tác tuyên truyền đối với người đứng đầu tổ chức, thành phần tiêu biểu có uy tín trong cộng đồng dân cư như vậy sẽ có sức lan tỏa và chính họ tác động hiệu quả hơn.

 

 Củng cố kiện toàn tổ chức, xây dựng và phát triển lực lượng làm công tác tuyên truyền: có kỹ năng, được tập huấn, nhiệt tình. Đồng thời người cán bộ làm công tác tuyên truyền phải lấy sự gương mẫu làm phương thức để vận động tuyên truyền nhân dân có hiệu quả.

 

 Công tác tuyên truyền phải được lồng ghép gắn kết chặt chẽ với việc tổ chức tốt các phong trào hành động cách mạng ở địa phương, nhằm mang tính chất hỗ trợ, có ý nghĩa thúc đẩy và là điều kiện để chuyển hoá nhận thức của đối tượng tuyên truyền theo hướng tích cực và hiệu quả.

 

Thành phần được tuyên truyền có trình độ nhận thức khác nhau, có quan điểm chính kiến, nguyện vọng, quyền lợi khác nhau, nên khi đưa ra một vấn đề gì thường khó nhất trí hết, thậm chí còn có mâu thuẫn: cụ thể như trong thực hiện các công trình, dự án thường xảy ra tình huống: đồng tình; không có chính kiến, sao cũng được; có liên quan trực tiếp đến quyền lợi thì có ý kiến hoặc không đồng tình. Do đó việc đầu tiên là phải tuyên truyền giáo dục để người dân có nhận thức tốt về đường lối, chính sách, đồng thời phải lắng nghe những ý kiến khác nhau, phân tích đi đến thống nhất cách tổ chức thực hiện.

 

Thực hiện chức năng phản biện của MTTQ Việt Nam các cấp trước khi triển khai các công trình, dự án ở địa phương, tạo sự đồng thuận trong nhân dân khi triển khai thực hiện.

 

Cần có một khoản kinh phí để tập huấn, thường xuyên bồi dưỡng cập nhật thông tin, kiến thức, kỹ năng cung cấp tài liệu cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên của MTTQ, các tổ chức CT - XH cơ sở.

 

2. Hoạt động giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và tổ chức CT - XH nhằm góp phần xây dựng và thực hiện đúng các chủ trương, nghị quyết của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kịp thời phát hiện những khuyết điểm, những tồn tại bất cập để kiến nghị sửa đổi, điều chỉnh, bổ sung các chính sách cho phù hợp. Hoạt động giám sát, phản biện xã hội đã góp phần nâng cao vị thế, vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH các cấp trong việc phối hợp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

 

MTTQ Việt Nam tỉnh giám sát Huyện ủy và Bí thư Huyện ủy Châu Thành  theo Quy định 124-QĐi/TW

 

Giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH là việc theo dõi, xem xét, đánh giá và kiến nghị đối với hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước theo đề nghị của Ủy ban MTTQ Việt Nam, nhằm đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, đoàn viên và các tầng lớp nhân dân; kịp thời phát hiện và kiến nghị xử lý sai phạm, khuyết điểm; kiến nghị sửa đổi bổ sung chính sách, pháp luật; phát hiện, phổ biến những nhân tố mới, các điển hình tiên tiến và những mặt tích cực; phát huy quyền làm chủ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của nhân dân, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh.

 

Phản biện xã hội là việc Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp trực tiếp hoặc đề nghị các tổ chức thành viên của Mặt trận nhận xét, đánh giá, nêu chính kiến, kiến nghị đối với dự thảo văn bản pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án của cơ quan nhà nước, nghị quyết của cấp ủy cùng cấp. Mục đích của phản biện xã hội là góp phần bảo đảm tính đúng đắn, phù hợp với thực tiển đời sống xã hội và tính hiệu quả của văn bản.

 

Thời gian qua, công tác giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH với các cơ quan có chức năng giám sát ngày càng chặt chẽ trong phối hợp thực hiện hoạt động giám sát. Đa số đơn vị được giám sát có sự quan tâm trong công tác chuẩn bị, tạo điều kiện phục vụ cho hoạt động giám sát được thuận lợi; các kiến nghị sau giám sát cơ bản được khắc phục tốt; công tác phản biện xã hội ngày càng nhận được sự quan tâm của chính quyền, các ngành chức năng trong quá trình thực hiện, nhất là cấp tỉnh các dự thảo nghị quyết, chương trình, đề án có liên quan đến các đối tượng do Mặt trận vận động, liên quan mật thiết hoặc có tác động lớn đến đời sống nhân dân đều gửi yêu cầu MTTQ Việt Nam tỉnh phản biện xã hội, cấp huyện cũng có sự chuyển biến bước đầu.

 

MTTQ Việt Nam có vai trò nhất định trong hoạt động giám sát, đóng góp tích cực, trách nhiệm trong xây dựng người cán bộ, đảng viên ngày càng có tâm, có tầm, góp phần phát huy dân chủ, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong xã hội và nhân dân; là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân; xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tạo động lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Đồng thời, thông qua quy chế hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tầng lớp nhân dân đóng góp hiệu quả vào định hướng trong lãnh, chỉ đạo của cấp ủy các cấp, từ đó giúp cấp uỷ chỉ đạo kịp thời những vấn đề mà người dân quan tâm.

 

Tuy nhiên, phạm vi, nội dung giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH rất rộng, trên tất cả các lĩnh vực, nhưng khả năng thực hiện giám sát của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH các cấp còn hạn chế; đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu công việc đặt ra. Công việc thì ngày càng nhiều, phối hợp nhiều ngành nên gặp khó khăn, nhất là việc giám sát cơ quan, chính quyền cùng cấp. Nội dung, đối tượng giám sát chưa toàn diện trên các lĩnh vực, các ngành, do năng lực giám sát của hệ thống MTTQ Việt Nam còn hạn chế, nhất là những nội dung mang tính chuyên môn hay đối tượng giám sát là cơ quan cùng cấp. Chưa phát huy hết vai trò của các ban tư vấn, tổ tư vấn của MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã và chuyên gia trên các lĩnh vực trong tham gia hoạt động giám sát.  

 

MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH cấp xã vẫn còn lúng túng trong việc xác định nội dung, hình thức, phương pháp giám sát, thực tế những vấn đề được phản ánh hay giám sát thông qua nghiên cứu văn bản, tài liệu kết quả chưa cao. Việc giám sát cán bộ, đảng viên theo Quy định 124 chưa nhiều. Một số nội dung giám sát theo quy định mang tính định tính, khó xác định nên một số cơ sở còn lúng túng trong giám sát, nhận xét, đánh giá nhất là đối với việc giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt.

 

Công tác phản biện xã hội vẫn còn nhiều bất cập và hạn chế, nhất là cấp huyện và cấp xã do nội dung dự thảo các văn bản cần phản biện xã hội ít, cấp xã thường chỉ dừng lại ở mức độ góp ý văn bản, việc gửi dự thảo đề nghị phản biện với hình thức thành lập hội đồng, tổ phản biện nhiều nơi chưa được thực hiện. Mặt khác, MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã cũng rất khó chủ động trong công tác phản biện xã hội khi các cơ quan, tổ chức không có yêu cầu cần phản biện xã hội, vì vậy hiệu quả của công tác phản biện chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

 

Tọa đàm “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã” tại huyện Mỏ Cày Nam

 

Nhằm nâng cao chất lượng công tác giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định số 217-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh thường xuyên hướng dẫn, định hướng MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã thực hiện công tác trên phù hợp với tình hình thực tế và quy định của pháp luật. Đồng thời tổ chức tọa đàm “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã” năm 2022 tại 09 huyện, thành phố. Thông qua tọa đàm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tiếp tục hướng dẫn đầy đủ các căn cứ pháp lý hiện hành, quy trình giám sát, phản biện xã hội theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị và định hướng một số nội dung giám sát và phản biện xã hội cho MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH cấp huyện, cấp xã.

 

Để công tác giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT-XH các cấp trong tỉnh ngày càng chất lượng, hiệu quả thì cần thường xuyên nghiên cứu và cập nhật văn bản quy phạm pháp luật và văn bản hướng dẫn của Trung ương và địa phương; nắm chắc quy trình thực hiện giám sát và phản biện xã hội. Tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy cùng cấp; sự phối hợp và tạo điều kiện thuận lợi của chính quyền, và các ngành chức năng và sự đồng thuận của người dân, đó là yếu tố quan trọng để đạt được kết quả trong quá trình thực hiện. Phát huy vai trò tham mưu của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam và Ban Thường vụ các tổ chức CT - XH trong việc đề xuất nội dung để cấp ủy chỉ đạo và phối hợp với chính quyền, các ngành chức năng; thực hiện tính chủ động trong công tác giám sát và phản biện xã hội; phải xác định nội dung, đối tượng giám sát phù hợp với năng lực giám sát của MTTQ Việt Nam cấp mình, trong đó quan tâm những nội dung liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của các tầng lớp nhân dân, những vấn đề bức xúc mà nhân dân quan tâm kiến nghị, phản ảnh. Những nội dung phức tạp nhưng xác định cần phải giám sát thì kiến nghị MTTQ Việt Nam và các tổ chức CT - XH cấp trên hoặc Hội đồng nhân dân cùng cấp phối hợp giám sát; kiến nghị, đề xuất sau giám sát, phản biện xã hội. Theo dõi việc giải quyết các kiến nghị qua giám sát, phản biện xã hội, qua góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, nhất là các phản ánh, kiến nghị, đề xuất qua các cuộc tiếp xúc cử tri, qua các cuộc đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân. Ngoài ra, cần lựa chọn hình thức, phương pháp giám sát phù hợp với từng cấp: giám sát chuyên đề, giám sát thường xuyên. Công tác phản biện xã hội muốn thực hiện tốt, cần phải có sự thống nhất với các cơ quan soạn thảo, nội dung nào cần thiết phải tổ chức phản biện xã hội, tranh thủ sự tham gia phản biện của các chuyên gia trên các lĩnh vực, thành viên các ban tư vấn,...

 

Hồ Thu (UBMTTQ tỉnh)